Leiderschap in onberekenbare tijden vraagt lichaamsbewustzijn en mededogen
In de wereld van vandaag lijkt onzekerheid de enige constante. De uitdagingen waarmee leiders worden geconfronteerd zijn complexer, onvoorspelbaarder en vaak diep verankerd in menselijke emoties. Denk aan angst, haat, en eenzaamheid—drie krachtige emoties die de meeste mensen instinctief vermijden. Maar wat als juist het kunnen tolereren van deze gevoelens en deze te herkennen in het eigen lichaam, het verschil maakt tussen een doorsnee leider en een buitengewone leider?
Vanuit mijn rol als leiderschapscoach zie ik een nieuw type leider opkomen, die moed heeft om emoties te omarmen en te gebruiken als brandstof voor groei.
De nieuwe maatstaf voor moed: angsttolerantie
Angst, op zichzelf, is een wijze raadgever. Het houdt ons scherp en alert. Maar in leiderschap kan het verlammend werken als het niet bewust wordt benaderd. In onzekere tijden is het cruciaal dat leiders leren om hun angst te tolereren, in plaats van deze te vermijden of te verbergen. Angsttolerantie betekent niet dat je nooit bang bent, maar dat je het vermogen hebt om ondanks die angst toch in beweging te blijven, beslissingen te nemen en je team voorwaarts te leiden.
Wat ik vaak zie tijdens mijn coaching, is dat leiders zichzelf toestaan om fouten te maken als ze hun angst kunnen kaderen in een groter perspectief van groei. Zoals Viktor Frankl, een Oostenrijks neuroloog, psychiater en Holocaust-overlever, het zei: “Wanneer we niet langer in staat zijn een situatie te veranderen, worden we uitgedaagd onszelf te veranderen.” In de context van leiderschap betekent dit: durf in de spiegel te kijken, ontdek waar je echt bang voor bent, en zie die angst als een kans tot zelfontwikkeling.
Haattolerantie: bruggen bouwen in plaats van muren
Haat kan ontstaan uit misverstanden, frustraties of ingehouden woede. Sociale media barsten er van uit hun voegen. Een leider die in staat is haat te tolereren, leert voorbij de oppervlakte van emoties te kijken naar wat er werkelijk schuilt achter de negatieve gevoelens van anderen. In plaats van meteen defensief te reageren, neemt hij of zij de tijd om te begrijpen wat de bron is van die haat.
In leiderschap draait het om de kunst van liefdevolle communicatie. Niet om de ander te overtuigen door argumenten, maar door oprecht te luisteren en empathie te tonen. Stel jezelf de vraag: “Wat is de onuitgesproken pijn of frustratie die deze reactie veroorzaakt?” Wanneer je haat kunt zien als een uiting van diepere behoeftes, krijg je de kracht om zelfs in de meest gespannen situaties een brug van mededogen te slaan in plaats van een muur op te trekken.
Eenzaamheidstolerantie: leiderschap in je eentje
Eenzaamheid is misschien wel de minst besproken emotie in de wereld van leiderschap, maar zeker niet de minst belangrijke. Hoe hoger je klimt op de ladder, hoe meer je vaak het gevoel hebt dat je er alleen voor staat. Eenzaamheidstolerantie gaat over het vermogen om in die eenzaamheid betekenis te vinden, in plaats van enkel troost te zoeken in externe bevestiging.
Leiders die hun eenzaamheid kunnen tolereren, ontdekken vaak een diepere bron van innerlijke kracht. Ze leren om te reflecteren, te evalueren en zichzelf opnieuw uit te vinden. Deze eenzaamheid wordt een katalysator voor zelfbewustzijn en creatief denken, in plaats van een last die hen belemmert.
Zoals Viktor Frankl al aangaf: “Het is niet zozeer wat we verwachten van het leven, maar wat het leven van ons verwacht.” Juist in momenten van eenzaamheid stellen de meest succesvolle leiders zichzelf die vraag. Ze herdefiniëren hun missie en waarden en worden sterker, zonder de noodzaak van externe goedkeuring van hun ego.
Waarom deze tolerantie belangrijk is voor leiderschap vandaag
In mijn werk met middelgrote tot grote Belgische organisaties merk ik een verschuiving. De leiders die werkelijk impact hebben, zijn niet degenen die ‘gewoonweg’ zelfverzekerd en onverstoorbaar zijn. Het zijn juist diegenen die kwetsbaarheid tonen, die zichzelf toelaten mens te zijn, die de paradox van kracht en zachtheid omarmen. Deze drie vormen van tolerantie—angst, haat en eenzaamheid—zijn geen zwakheden, maar bouwstenen van een nieuw soort leiderschap dat inspeelt op de realiteit van vandaag.
Het leiderschap van de toekomst is er een van psychologische veiligheid, waarin teams zich veilig genoeg voelen om te falen en te groeien. Waar leiders niet alleen de pijnpunten zien, maar deze ook durven aan te raken en te verkennen. Het gaat niet langer om het vermijden van negatieve emoties, maar om ze te gebruiken als een kompas naar betekenisvolle verandering.
Wil je als leider de volgende stap zetten? Begin dan met jezelf de vraag te stellen: hoe tolerant ben ik voor mijn eigen emoties? Hoe kan ik deze tolerantie voor angst, haat en eenzaamheid uitbreiden naar mijn team en organisatie?
De toekomst vraagt om leiders die niet bang zijn om zich ongemakkelijk te voelen. Die niet bang zijn om haat te transformeren in begrip. Die eenzaamheid gebruiken als brandstof voor innerlijke groei. Ben jij klaar om deze stap te zetten?
Laat je inspireren en groei als leider!
Neem vandaag nog contact met me op voor een persoonlijk gesprek over hoe je deze concepten in de praktijk kunt brengen.
🙏 Met dank aan Vanessa Ronquetti in haar laatste podcast ‘inZICHT’, samen met vakgenoot Philippe Bailleur om dit thema aan te brengen.
De vlam sloeg bij mij gelijk over en zette me aan tot het schrijven van deze blog.